Τι είναι η Κοιλιοκάκη και πως αντιμετωπίζεται διατροφικά

Τι είναι η κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη  ή εντεροπάθεια από ευαισθισία στη γλουτένη  μπορεί να ορισθεί σαν μόνιμη δυσανεξία στη γλιαδίνη που χαρακτηρίζεται από ιστοπαθολογικές βλάβες που εντοπίζονται κυρίως στο εγγύς λεπτό έντερο.

Η γλιαδίνη είναι μία μη υδατοδιαλυτή πρωτεΐνη που βρίσκεται στη γλουτένη του σιταριού και δεν περιέχει το απαραίτητο αμινοξύ λυσίνη. Αντίστοιχες με τις γλιαδίνες είναι οι σεκαλίνες στη σίκαλη και οι ορδεϊνες στο κριθάρι. Όλες οι παραπάνω πρωτεΐνες που ονομάζονται προλαμίνες είναι τοξικές για το βλεννογόνο των ασθενών με κοιλιοκάκη. Ενώ για τη βρώμη υπάρχουν αμφιβολίες το ρύζι και το καλαμπόκι δεν είναι τοξικά. Πρόκειται για κληρονομική πάθηση και επειδή η βλάβη προκαλείται από το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα.

Τι προκαλεί στον οργανισμό μας;

Αν και  ο ακριβής μοριακός μηχανισμός με το οποίο η γλουτένη προκαλεί τη βλεοννογονική βλάβη στο λεπτό έντερο, δεν είναι γνωστός, παθοφυσιολογικά δεδομένα εμπλέκουν γενετικούς, ανοσολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η νόσος προσβάλλει κυρίως τη λευκή φυλή, ενώ είναι σπάνια μεταξύ Αφρικανών, Ιαπώνων και Κινέζων.

Η προσβολή του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου στην κοιλιοκάκη ποικίλλει σε βαρύτητα και έκταση , με αποτέλεσμα τα συμπτώματα μεταξύ ασθενών να ποικίλουν. Συνήθως το εγγύς λεπτό έντερο προσβάλλεται σοβαρότερα ενώ οι βλάβες υποχωρούν προς το άπω λεπτό έντερο

( ειλεό ). Ολόκληρο το λεπτό έντερο μπορεί να προσβληθεί και τότε τα κλινικά συμπτώματα είναι σοβαρότερα. Προσβολή μόνο του άπω λεπτού εντέρου δεν παρατηρείται στην κοιλιοκάκη.

Οι ιστολογικές βλάβες της νόσου είναι βράχυνση ή απώλεια των φυσιολογικών λαχνών, επιμήκυνση των κρυπτών, αύξηση του χρόνιου φλεγμονώδους διηθήματος και αύξηση των ενδοεπιθηλιακών Τ-λεμφοκυττάρων.

Ποιά είναι τα κλινικά συμπτώματα της νόσου;

Τα κλινικά συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο και το στάδιο διάγνωσης της νόσου. Κλασσικά συμπτώματα είναι η διάρροια, ο μετεωρισμός της κοιλιάς, η απώλεια βάρους, η κόπωση και η κακουχία.

Διαιτητική αντιμετώπιση της νόσου.

Η τήρηση μιας Δίαιτας Ελεύθερης Γλουτένης ( ΔΕΓ ) εφ΄όρου ζωής αποτελεί τη βάση της θεραπείας της νόσου. Η δίαιτα αυτή αποκλείει από το διαιτολόγιο του ασθενούς το σιτάρι, τη βρώμη καθώς και κάθε προϊόντος που περιέχει τα ανωτέρω δημητριακά  όπως το ψωμί, ζυμαρικά, άλευρα, κέικ, δημητριακών πρωινού, μπισκότων και γλυκών.

Στο εμπόριο και ειδικά στα φαρμακεία υπάρχουν πλέον προϊόντα ελεύθερα γλουτένης τα οποία και μπορεί να συνταγογραφηθούν σε ασθενείς με κοιλιοκάκη.

Επίσης άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη θα πρέπει να αποφεύγουν όλων των ειδών τις μπύρες.

Σε μια ΔΕΓ μπορούν να συμπεριληφθούν δημητριακά όπως τα ρύζι και το καλαμπόκι καθώς επίσης τα λαχανικά, σαλάτες, όσπρια, φρούτα, ξηροί καρποί, κρέας, ψάρι, πουλερικά, τυρί, αβγά, και γαλακτοκομικά προϊόντα.

Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί σε προϊόντα που περιέχουν «κρυφές» πηγές γλουτένης ως πρόσθετα όπως τα έτοιμα γεύματα, κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα, σούπες και σάλτσες γι αυτό θα πρέπει να διαβάζουμε πολύ προσεκτικά τις ετικέτες του κάθε προϊόντος.

 

Πηγή: Κλινική Διαιτολογία και Διατροφή με στοιχεία παθολογίας, Αντωνίου Ζαμπέλα ( Επίκουρος Καθηγητής Διατροφής Ανθρώπου στο τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο ) Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.